Serce Warszawy na nowo. Rusza budowa placu Centralnego

Rozpoczęła się budowa placu Centralnego, który znajdzie się w środkowej części placu Defilad. Przed Pałacem Kultury i Nauki będzie mniej betonu i asfaltu, pojawi się ponad 100 nowych drzew, tysiące krzewów, trawniki oraz niska sadzawka. Powstanie w ten sposób kolejne miejsce Nowego Centrum Warszawy.

- Po latach dyskusji i wyjaśniania kwestii dotyczących własności gruntów i planowania, w sercu Warszawy powstanie nowa przestrzeń, która będzie służyła warszawiankom i warszawiakom – przestrzeń zielona, uporządkowana, przyjazna mieszkańcom, ale też powstająca z poszanowaniem historii miasta, ponieważ układ chodników i zieleni odwzoruje sieć dawnych ulic i zarys budynków – mówi Rafał Trzaskowski. – Wraz z m.in. oddanym niedawno placem Pięciu Rogów, ulicą Chmielną, a także Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Teatrem Rozmaitości – stworzą Nowe Centrum Warszawy. Mam nadzieję, że w lipcu przyszłego roku wszystko będzie gotowe – bo musimy pamiętać, że jak zaczynamy kopać w centrum Warszawy, to trafiamy na mnóstwo niespodzianek – dodaje prezydent Warszawy.

Kameralnie i zielono

Koncepcja przebudowy pl. Defilad na osi ul. Złotej zakłada, że przed Pałacem Kultury i Nauki powstanie miejsce na codzienne spotkania mieszkańców i organizację wydarzeń kulturalnych. Z ogromnej przestrzeni zostanie wykrojony bardziej kameralny plac, który wpłynie na atrakcyjność ścisłego centrum miasta.

Będzie zielono. Na placu znajdą się trawniki o łącznej powierzchni kilku tysięcy metrów kwadratowych. Projekt zakłada też posadzenie ponad 40 gatunków roślin cebulowych i bylin. Pojawi się tu 11 gatunków krzewów, a także ponad sto drzew – takich, jak m.in. robinie akacjowe, jesiony, glediczje, derenie, grujeczniki, miłorzęby i magnolie.

W północno-zachodniej części placu, w pobliżu budynków Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Teatru Rozmaitości, projektant zaplanował niską sadzawkę.

Układ ulic z 1939 r. oraz zielona rewolucja

Nowe zagospodarowanie tej przestrzeni między Muzeum Sztuki Nowoczesnej a Pałacem Kultury i Nauki przygotowała pracownia A-A Collective. Koncepcja tego zespołu znalazła się wśród pięciu najlepszych propozycji wyłonionych w międzynarodowym konkursie. Komisja przy Biurze Architektury i Planowania Przestrzennego wybrała zwycięski zespół. Wcześniej odbyły się konsultacje społeczne oraz negocjacje.

Autorzy z A-A Collective z Zygmuntem Borawskim na czele zaprojektowali przestrzeń, która połączy centralną część placu Defilad z parkiem w rejonie ul. Świętokrzyskiej. Nieregularny układ chodników i zieleni odwzoruje sieć dawnych ulic i zarys budynków. Trawniki mają przypominać miejsca, w których stały kamienice. Pozostałości po starych budynkach zostały wyburzone po II wojnie światowej, by zrobić miejsce pod Pałac Kultury i Nauki.

- Nawierzchnia placu zostanie wykonana z 6 różnych rodzajów kamienia. Obrysy dawnych kamienic zostaną zbudowane z wielkoformatowych płyt kamiennych w różnych wybarwieniach: szarym i czerwonym. Dawne dziedzińce zostaną wybrukowane ponownie wykorzystaną kostką granitową z placu Defilad oraz uzupełnione płytami granitowymi z okolic trybuny honorowej. Układ ulic z 1939 r. przypomną w tym miejscu pasy ułożone z kostki granitowej – wyjaśnia Łukasz Puchalski, dyrektor Zarządu Dróg Miejskich.

Woda z drugiego obiegu

Budowa placu Centralnego zostanie skoordynowana z budową pobliskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Zaplecze MSN w dużej części znajduje się na terenie przyszłego placu, dlatego prace trzeba było zaplanować tak, aby ze sobą nie kolidowały.

Najpierw wykopane zostaną cztery zbiorniki retencyjne o głębokości 7 metrów. Posłużą o zbierania wody deszczowej, przy użyciu której podlewana będzie nowa zieleń na placu.

Zbiorniki będą wykonane z prefabrykatów. Specjalnie opracowany system pozwoli na bieżącą kontrolę ich napełnienia. Gdy zbiorniki będą puste, zieleń będzie podlewana wodą miejską – natomiast w pierwszej kolejności, zawsze wykorzystywana będzie woda „z drugiego obiegu".

14 miesięcy na wykonanie prac

Budowa placu Centralnego zrealizowana zostanie przez firmę Balzola. Całkowity koszt inwestycji wyniesie 61 228 110,27 zł. Wykonawca ma 60 tygodni, czyli ok. 14 miesięcy na realizację inwestycji.

Wykopy przeprowadzane będą pod ścisłym nadzorem archeologicznym – należy się spodziewać, że podczas prac w centrum Warszawy wykonawcy mogą natrafić na cenne znaleziska.

Nowe Centrum Warszawy

Plac Centralny stanowi kolejny etap zmian w ramach Nowego Centrum Warszawy.

- To inwestycja przełomowa dla tego kwartału miasta, a plac Centralny jest jej kluczowym elementem. Połączy to, co przez dekady było odizolowane z powodu złej w tym przypadku architektury lat 50. i monumentalizmu, później taniej komercji lat 80. i 90. Pałac, który stał się obiektem symbolicznym, połączy się w jedną całość z przebudowaną ulicą Złotą, Zgody do ulicy Chmielnej i placu Pięciu Rogów. Nowa przestrzeń będzie spójna i atrakcyjna dla mieszkańców – zapowiada Wojciech Wagner, zastępca dyrektora Biura Architektury i Planowania Przestrzennego.

Miasto przebudowało już pobliskie rondo Dmowskiego. Rosną tam nowe drzewa, krzewy i kwiaty. Działają naziemne przejścia dla pieszych. Nowa przestrzeń u zbiegu pięciu ulic: Chmielnej, Szpitalnej, Zgody, Brackiej i Kruczej to plac Pięciu Rogów z 22 drzewami i rzeźbą „Pisklę" w kształcie jaja drozda – stworzonym przez Joannę Rajkowską.

Miasto rozstrzygnęło już kolejne konkursy architektoniczne na nowe i bardziej zielone ulice: Chmielną oraz rejon Złotej i Zgoda. Trwają prace nad dokumentacją projektową. Rozpoczęło się też projektowanie kompleksowej przebudowy ul. Kruczej – na odcinku od Al. Jerozolimskich do ul. Pięknej.

W przygotowaniu są też projekty kilku etapów tzw. Zielonej Marszałkowskiej. Poza ukończoną zachodnią stroną tej ulicy – od ronda Dmowskiego do ul. Świętokrzyskiej – na najbardziej zaawansowanym etapie są zmiany fragmentu od ul. Królewskiej do pl. Bankowego. W dalszej perspektywie planowane są prace na centralnym odcinku Al. Jerozolimskich – powstają założenia do przebudowy. Warszawa chce w ten sposób wykorzystać czas przebudowy przez PKP tzw. kolejowej linii średnicowej.