Czarnolas

Nazwa tej wsi w województwie mazowieckim związana jest z nazwiskiem Jana Kochanowskiego, poecie, o którym pamięć przetrwała przez wieki, także wśród kolejnych mieszkańców dbających o jego dziedzictwo.

Oryginalny dwór zbudowany przez Kochanowskiego spłonął w 1720 roku, po nabyciu Czarnolasu przez księcia Józefa Aleksandra Jabłonowskiego w 1761 r. nastąpiło pełne odrodzenie tradycji Kochanowskiego. Córki kolejnego właściciela generała Raczyńskiego zajęły się rekonstrukcją dworu i idąc za wzorem Izabeli Czartoryskiej w Puławach – kultywowaniem pamięci autora, gromadzeniem pamiątek i jego dzieła.

Projekt organizacji muzeum zgłosił już w 1884 roku Kazimierz Promyk-Prószyński, ale pierwsza współczesna ekspozycja muzealna została otwarta w 1961 r. Szczególnie cenne są tu starodruki, w tym spora kolekcja pierwszych wydań poezji. Zwraca uwagę dębowy fotel z herbem, obity skórą z wytłaczanym wzorem, który uznaje się za własność autora trenów. Drugą rzeczą, związaną z dawnym domem Kochanowskiego, są żelazne drzwi z inicjałami i herbem Korwin, które najprawdopodobniej zamykały niegdyś skarbczyk.

Dworek stoi w parku, ale słynna lipa opiewana we fraszce, nie dotrwała do naszych czasów. Na jej miejscu znajduje się obelisk, a w pobliżu symboliczny sarkofag Urszulki.

Przy okazji wizyty w Czarnolesie warto odwiedzić Sycynę i Zwoleń, miejsce urodzenia oraz pochówku poety. W Sycynie na terenie dawnego parku (ok. 200 m na zachód od drogi nr 79), gdzie odkryto pozostałości XIV-wiecznych fundamentów budowli, którą zidentyfikowano jako dom Kochanowskich, stoi tablica z rekonstrukcją dworu.

Jan Kochanowski, który zmarł nagle 22 sierpnia 1584 r. podczas wyjazdu do Lublina, został pochowany krypcie kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu. W renesansowej kaplicy św. Franciszka, zwanej kaplicą Kochanowskich znajduje się trumna ze szczątkami poety oraz płaskorzeźba – jedyny wizerunek poety pochodzący z epoki.

Warto wiedzieć:

Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie położone jest 25 kilometrów na południowy wschód od Kozienic Do 30.04. muzeum jest czynne w godz. 9-16, od 1.05 od wtorku do piątku w godz. 8-18, sobota i niedziela w godz. 10-18. Bilety: 8-12 zł. Informacje: tel. 48 677 20 05.