"Męczennicy” Grzegorza Jarzyny w TR Warszawa

O mechanizmach kształtowania się postaw fanatycznych opowiada spektakl „Męczennicy" Mariusa von Mayenburga w reżyserii Grzegorza Jarzyny. Premiera przedstawienia obędzie się 14 marca w warszawskim TR.

Spektakl Jarzyny podejmuje próbę analizy mechanizmów kształtowania się postaw fanatycznych – religijnych i społecznych – z których kształtuje się współczesny świat. Jak podkreślają twórcy przedstawienia „Męczennicy" – na podstawie sztuki niemieckiego dramatopisarza i reżysera Mariusa von Mayenburga - to „dramatyczna opowieść o ludziach, gotowych zapłacić najwyższą cenę za wartości, w które wierzą".

Lidka, uczennica warszawskiego liceum, szuka w Biblii odpowiedzi na męczące ją pytania egzystencjalne – kim jest i po co żyje. Jej fascynacja budzi niepokój ojca, jest także niezrozumiała dla rówieśników. Dla Lidki istnieje jednak tylko jeden cel i jedna prawda; dziewczyna nie zważa na opinię otoczenia i poświęca wszystko, w imię swojej wiary. Premiera sztuki von Mayenburga odbyła się w 2011 r. w berlińskim teatrze Schaubuehne.

„Ten spektakl jest przede wszystkim analizą: pokazane jest jak obłęd religijny wnika w młode osoby, które nie mają oparcia w podstawowych komórkach społecznych jak rodzina, szkoła, kościół" – powiedział reżyser Grzegorz Jarzyna, podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w siedzibie TR Warszawa. „Ta bohaterka jest czysta - odkrywa świat i chce go nazwać. To dla nas ważne, że jest to młoda osoba, która bardzo wierzy w to, co jest napisane w Biblii, źle ją interpretuje i tworzy swój religijny świat".

Jak dodał Jarzyna, „to sytuacja uniwersalna. Posługujemy się językiem-kodem, który rozpoznajemy w Polsce, żeby zrozumieć fenomen fanatyzmu religijnego. Osadzamy akcję w Polsce, ale dbamy o to, by była to sytuacja uniwersalna; by można ją było opowiedzieć bez piętnowania polskiej postawy tylko pokazując fenomen, rozwój fanatyzmu religijnego. Opisujemy istotne zmiany, procesy, które zachodzą w naszym społeczeństwie, polegające na radykalizacji postaw. Moje zdanie jest takie, że wynika to z przegrzania sytemu liberalnego i radykalizacji postaw religijnych, nie żyjących życiem doczesnym, tylko obietnicą zbawienia. Brak zrozumienia tych dwóch postaw prowadzi do konfrontacji" – dodał.

Jak oceniła grająca Lidkę Justyna Wasilewska, sztuka „jest dramatem postaw fanatycznych, nie tylko religijnego, ale fanatyzmu idei, myśli. Ojciec reprezentuje świat nieco pozbawiony tych idei, nie jest zaangażowany, jest liściem na wietrze . To wywołuje w Lidce potrzebę buntu i zradykalizowania swojego bycia. Ona chciałaby chwycić się jakiś wartości. Podąża więc za słowami Biblii".

Warszawski TR zaplanował także cykl spotkań wokół dramatu von Mayenburga pod hasłem „Dlaczego nie umiemy rozmawiać ze sobą tak jak dawniej". Przygotowano debaty: „Ja nie żyję dla wiary, ja dla niej umrę" (10.03.), „Lekcje pływania ranią moje uczucia religijne" (17.03.) i „Dlaczego nie umiemy rozmawiać ze sobą jak dawniej" (31.03.). Spotkania odbywać się będą na scenie warsztatowej TR Warszawa.

W spektaklu „Męczennicy" występują: Justyna Wasilewska, Roma Gąsiorowska, Cezary Kosiński, Dawid Ogrodnik, Piotr Głowacki, Aleksandra Konieczna, Sebastian Pawlak, Tomasz Tyndyk; scenografia: Monika Pormale; dramaturgia: Roman Pawłowski; reżyseria, adaptacja, opracowanie muzyczne: Grzegorz Jarzyna.