Tradycja zagląda do kuchni

Województwo mazowieckie ma już 100 specjałów na Liście Produktów Tradycyjnych. Wkrótce będzie ich więcej.

Co najmniej 100 wpisów na Liście Produktów Tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa ma na razie tylko siedem województw. Na czele jest Podkarpacie (214). Kolejne miejsca zajmują województwa: małopolskie (181), lubelskie (176), pomorskie (174), śląskie (138) oraz łódzkie (115). Łącznie na Liście Produktów Tradycyjny jest niemal 1,65 tys. produktów.

Unijny znak dla papryki?

Na 100 wpisach z pewnością się nie skończy.

– Liczymy na to, że rok 2017 będzie szczególnie obfity w zgłoszenia na Listę Produktów Tradycyjnych – mówi Radosław Rybicki, dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego. Już dzisiaj samorząd województwa mazowieckiego weryfikuje kolejnych kilkanaście wniosków. Wśród nich są syrop z czarnego bzu z Puszczy Mariańskiej, zawijas kartoflany ze Szwelic, sofor – kurpiowska polewka rybna, ser kozi z Jakubowa, rejbak kurpiowski, perła urzecza – miód nawłociowy, ogórki kiszone z liściem dębu, sok naturalny z Komorowa, nalewka nadbużańska owocowa – mirabelka oraz czernickie pierogi.

– Na Mazowszu odżywają tradycje zagrodowej produkcji, czego przykładem są sery podpuszczkowe – zaznacza Radosław Rybicki.

Pod koniec 2016 r. odbył się wojewódzki konkurs serów zagrodowych, w którym wzięło udział ponad 60 producentów. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego spodziewają się, że co najmniej kilku z nich zdecyduje się umieścić swój produkt na liście z tradycyjnymi specjałami.

– Trend związany tradycyjnością, także w kuchni, wynika ze wzrostu świadomości konsumentów oraz ze zrozumienia, że produkty przemysłowe, wytwarzane w sposób masowy już nie spełniają do końca oczekiwań – uważa Radosław Rybicki.

Mazowsze może wkrótce doczekać się także kolejnego produktu regionalnego zarejestrowanego przez Komisję Europejską. Lokalna Grupa Działania Razem dla Radomki przygotowuje się do zdobycia unijnego znaku dla papryki przytyckiej. Nie wyklucza, że wniosek będzie gotowy jeszcze w tym roku (papryka przytycka w 2011 r. wpisana jest na Listę Produktów Tradycyjnych).

Z rejonu radomskiego pochodzi około 80 proc. krajowej produkcji papryki spod osłon. Jej zagłębiem są gminy Przytyk, Potworów, Radzanów, Klwów i Wyśmierzyce.

Niemal sześć lat temu unijny znak Chronione Oznaczenie Geograficzne zdobyły jabłka grójeckie. Takie samo oznaczenie rok wcześniej zdobył miód kurpiowski produkowany także na Podlasiu. Z kolei w 2009 r. Komisja Europejska przyznała unijny znak Chroniona Nazwa Pochodzenia wiśni nadwiślance. Przysługuje on owocom pochodzącym nie tylko z Mazowsza, ale także z województw lubelskiego i świętokrzyskiego.

Pod koniec 2016 r. Mazowsze mogło pochwalić się 23 produktami w krajowym systemie jakości żywności Jakość Tradycja Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego i Związku Województw RP. Znak ten miało wtedy ponad 240 produktów z całej Polski. Wśród mazowieckich producentów żywności zdobyły go m.in. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Łowiczu dla mleka łowickiego, Zakład Mięsny Mościbrody dla wieprzowiny z rasy wielka biała polska oraz kiełbasy chłopskiej z Mościbródów czy Przetwórnia Owoców i Warzyw Krokus dla gruszek w syropie, konfitury poziomkowej oraz powideł śliwkowych.

Potrzebna promocja

Od 2008 r. Mazowsze należy do Europejskiej Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego (łącznie jest w niej 10 polskich województw). Do tej pory trafiły tam 102 mazowieckie receptury wykorzystywane przez 74 tutejszych producentów. Jednym z nich jest spółka Nalewki Staropolskie z Łomianek specjalizująca się w ręcznie robionych i leżakowanych trunkach.

– Aby Dziedzictwo Kulinarne cieszyło się większą renomą wśród konsumentów, konieczna jest jego większa promocja – zaznacza Karol Majewski, współwłaściciel Nalewek Staropolskich. – Ważne jest także, by skupić się nie na jak największej liczbie wyróżnianych produktów, ale na tym, by były rzeczywiście jak najwyższej jakość – zaznacza.

Okazją do promocji tradycyjnej i regionalnej kuchni są targi, konkursy i festyny. W marcu rozstrzygnięty zostanie Konkurs o Laur marszałka województwa mazowieckiego, a na kwiecień zaplanowane są Targi Regionalia w Warszawie.

Mazowieckie specjały pojawią się także m.in. podczas wrześniowych Smaków Regionów w Poznaniu oraz listopadowych Centralnych Targów Rolniczych w Nadarzynie.

Od 2015 r. Żyrardowskie Targowisko Miejskie organizuje comiesięczne Jarmarki Produktów Regionalnych (odbywają się w każdy przedostatni piątek miesiąca). Natomiast od roku Żyrardów współpracuje z Polską Izbą Produktu Regionalnego i Lokalnego.

– Dzięki kolejnym odsłonom Jarmarku Produktów Regionalnych mieszkańcy Żyrardowa i okolic mogą skosztować i zakupić regionalne przysmaki z różnych zakątków Polski – mówi Nina Mirgos-Kilanowska, rzeczniczka Urzędu Miasta Żyrardowa.

Jak dodaje, lokalnych specjałów nie brakuje także w powiecie żyrardowskim. Wywodzi się z niego oraz jego niedalekiego sąsiedztwa co piąty produkt mazowiecki zgłoszony na Listę Ministerstwa Rolnictwa. Są wśród nich kogutki z Radziwiłłowa, perliczki z Grabiny Radziwiłłowskiej, kapłon staropolski oraz bolimowski gołąb nadworny ryś.