Skarb w Centrum Szkolenia Policji

Na poligonie Centrum Szkolenia Policji w Legionowie archeolodzy znaleźli przedmioty pochodzące z czasów rzymskich.

Stanowisko archeologiczne zostało odkryte w Legionowie przypadkowo. Stało się to w czasie ćwiczeń z użyciem materiałów wybuchowych w 2008 roku. Mundurowi poprosili o zbadanie tego miejsca przez archeologów. I tak na przełomie lipca i sierpnia 2008 roku Wawrzyniec Orliński z Muzeum Historycznego w Legionowie odkrył tam ślady cmentarzyska ciałopalnego łączonego z kulturą przeworską.

Na miejscu zostały przeprowadzone badania sondażowe. Zadania podjęła się Pracownia Archeologii Ratowniczej Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Kierownikiem prac była Agnieszka Oniszczuk-Rakowska. Badania te odbyły się na wniosek Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i były przez niego częściowo finansowane.

Jak informuje archeolog Aleksandra Orłowska na stronie internetowej Wojewódzkiego Mazowieckiego Konserwatora Zabytków, badaniami objęto teren współczesnego poligonu. Prace terenowe prowadzono dwutorowo. W miejscu, gdzie archeolodzy zaobserwowali na powierzchni ziemi obecność dwóch zniszczonych obiektów założono wykop sondażowy. Pozwoliło to na odkrycie pozostałości 4 jam grobowych. Równocześnie prowadzono „prospekcję powierzchniową" przy użyciu wykrywaczy metalu. Archeolodzy zidentyfikowali wtedy 18 obiektów.

Aleksandra Orłowska dodaje, że podczas badań sondażowych odkryto 9 grobów ciałopalnych, z których większość była zniszczona przez wkopy rabunkowe lub współczesne użytkowanie tego terenu. Jak twierdzą archeolodzy materiał zabytkowy pochodzący z badań jest charakterystyczny dla kultury przeworskiej i pozwala na datowanie stanowiska na młodszy okres przedrzymski oraz wczesny okres wpływów rzymskich. Wśród znalezisk znalazły się kości, ceramika, jeden przęślik, dwa krzemienie oraz liczne fragmenty przedmiotów metalowych, w tym pogięty rytualnie miecz, siedem fibul i okucie rogu do picia. Zabytki zostały przekazane do Muzeum Historycznego w Legionowie.

Badania archeologiczne na tym stanowisku kontynuowano w latach 2009-2013. W sezonie 2010 otwarto 6 wykopów zlokalizowanych w północno-zachodniej i południowej części cmentarzyska. Archeolodzy odkryli wówczas 21 obiektów łączonych z kulturą przeworską, 2 groby przypisywane kulturze wielbarskiej oraz jamę późnośredniowieczną. Natrafili także na kilka neolitycznych wyrobów krzemiennych. Materiał zabytkowy pozyskany w trakcie tych badań składał się w przeważającej mierze z ceramiki naczyniowej oraz przedmiotów stanowiących wyposażenie grobowe kultury przeworskiej. Doskonały przykładem jest wyposażenie grobu nr 112, w którym znalazły się żelazne okucia pochwy, dwa groty włóczni (w tym jeden z zadziorami), umbo tarczy, żelazny miecz jednosieczny z zachowaną dekoracją rękojeści, nóż, żelazne guzowate okucie rogu do picia, rynienkowate okucia pochwy miecza z ryfkami i dwa brązowe okucia pasa.

Prace wykopaliskowe przeprowadzone pod kierunkiem mgr Wawrzyńca Orlińskiego w zeszłym roku pozwoliły odkryć 13 kolejnych obiektów, z czego 9 należało do kultury przeworskiej, 3 datuje się na średniowiecze, w przypadku jednego zaś nie ustalono chronologii. Badania pozwoliły na odkrycie licznych zabytków m.in. przepalonych kości, fragmentów ceramiki, czy wyrobów metalowych takich jak żelazny nożyk, żelazne groty, brązowa zapinka i umbo. Ciekawym znaleziskiem była popielnica, której towarzyszyły dwa niewielkie naczynka gliniane, grot i nóż wykonany z żelaza oraz wspomniane wyżej umbo. We wschodniej części tego obiektu natrafiono też na brązową zapinkę i fragment żelaznego nitu.